CLUBGEVOEL VAN LEDEN VAN SPORTVERENIGINGEN, WAT IS DAT EIGENLIJK?
Als het gaat over communitybuilding bij sportverenigingen dan valt vaak de term ‘clubgevoel van leden’. Dat komt omdat gedurende decennia de ledenaantallen teruglopen en het moeilijk is om vrijwilligersklussen binnen de vereniging gedaan te krijgen. Veel verenigingen hebben dus moeilijk om ‘het hoofd boven water te houden’. Clubs waar het clubgevoel onder de leden groot is, die gaan wél goed, hoor je vaak. Dus clubgevoel lijkt belangrijk. Vandaar dat ik in mijn onderzoek naar virtual communitybuilding binnen de sportvereniging aandacht besteed aan ‘clubgevoel van leden’. Maar wat is dat eigenlijk, ‘clubgevoel van leden van sportverenigingen’?
Om daarover meer te weten te komen het ik een ‘systematisch literatuuronderzoek (systematic review)’ uitgevoerd, waarbij ik de internationale wetenschappelijke literatuur heb doorgespit op indicatoren van ‘clubgevoel van leden van sportverenigingen’. In zo’n systematisch literatuuronderzoek zoek je volgens vaste stappen (systematisch) naar relevante wetenschappelijke artikelen (Moher, Liberati, Tetzlaff, Altman, & Prisma, 2009). Vervolgens analyseer je die literatuur op een systematische manier en probeer je op die manier meer te weten te komen over wat andere onderzoekers hebben gevonden over jouw onderwerp, of onderdelen daarvan. Dus zonder dat je zelf een veldonderzoek doet, kun je via een systematisch literatuuronderzoek veel belangrijke informatie vonden voor het beantwoorden van je onderzoeksvraag. In Moher et al. (2009) of in andere literatuur kun je informatie vinden over het te volgen stappenplan.
In mijn speurtocht wilde ik meer te weten komen over hoe je clubgevoel zou kunnen omschrijven en welke factoren ermee samenhangen. Dus, wat is het, hoe kun je het ontwikkelen en wat levert clubgevoel op? Via databases van de universiteits- en hogeschoolmediatheek vond ik via het voorgeschreven zoekproces uiteindelijk 25 artikelen die voldeden aan de zoektermen en voorwaarden die ik vooraf had gedefinieerd. Het waren artikelen die wetenschappelijke studies beschreven die plaatsvonden binnen sportverenigingen, outdoorclubs, buurt- en wijkverenigingen, school- en collegeclubs, en fitnesclubs. Deze onderzoeken hebben plaatsgevonden in Europese landen, maar ook in Noord-Amerika en Azië. In deze studies zijn leden ondervraagd naar (aspecten van) betrokkenheid bij hun club (= clubgevoel) en alles wat daarmee samenhangt.
In veel artikelen kwam clubgevoel naar voren als de waarde van de club voor leden: (1) wat leden binnen de club doen (sporten of deelnemen aan andere activiteiten), (2) hoe belangrijk de club voor leden is (als fysieke sportaanbieder, maar ook waar je graag vrije tijd doorbrengt) en (3) of leden een ’sociale wereld’ ervaren binnen de club (sociale contacten, vrienden of een sociaal netwerk). Bij leden kan dit clubgevoel worden ontwikkeld door heel veel soorten factoren die ik heb gegroepeerd: (1) persoonlijke factoren (zoals, leeftijd, gender, hoe sportief je jezelf vindt), (2) psychologische factoren (zoals verwachtingen, identificatie met de club), (3) organisatiefactoren (zoals faciliteiten, service, kosten, je rol binnen de club) en (4) sociale factoren (zoals sociale achtergrond, contacten, vriendschappen binnen de club). Als leden clubgevoel hebben, kan dit positief uitwerken op hun inzet en loyaliteit voor de club. En, zeker ook interessant, leden zelf kunnen voordeel van dit clubgevoel hebben (clubgevoel stimuleert ontwikkeling van allerlei vaardigheden en is positief voor fysieke en mentale gezondheid) en worden er maatschappelijke effen (zoals sociale cohesie) toegeschreven aan dit clubgevoel. Met deze kennis kunnen bonden, verenigingen en verenigingsondersteuners gerichter werken aan opbouwen van clubgevoel en het is duidelijk dat dit de moeite waard kan zijn. Op basis van de resultaten heb ik een artikel geschreven dat under review bij het tijdschrift Sport Management Review (Kuijsters – Timmers, Goedee, & Leenders, 2018).
Kuijsters – Timmers, N., Goedee, J., & Leenders, R. (2018). Passionate about the Sport, dedicated to the Club? A systematic review of predictors, dimensions and outcomes of membership involvement in recreational sports and leisure.
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & Prisma. (2009). Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses: The PRISMA Statement. PLoS Medicine, 6(7), e1000097. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2707599/. doi:10.1371/journal.pmed.1000097
Meer info: